پلاتین چیست و پلاتین گران است یا طلا

پلاتین را میتوان به عنوان یکی از بادوام ترین و کمیاب ترین فلزات در جهان نام برد که به صورت آزاد در طبیعت یافت میشود. در ادامه به بررسی این فلز، انواع آن، ویژگی ها، کاربردهایی که در صنعت طلا و جواهر دارد، خواهیم پرداخت.

پلاتین (Platinum) چیست؟

یکی از کمیاب ترین عناصری که در پوسته زمین وجود دارد، پلاتین است. نام این فلز گرانبها از واژه ی اسپانیایی پلاتینا به معنای  ” نقره کوچک ” گرفته شده است. اصلی ترین معادن فلز پلاتینوم در آفریقای جنوبی، روسیه، کانادا، زیمباوه و آمریکا است.

این فلز گران قیمت دارای رنگی سفید مایل به خاکستری است. از ویژگی های اصلی این فلز میتوان به تراکم بالا، رسانا بودن، خاصیت شکل پذیری، پایین بودن سطح واکنش پذیری، مقاومت بسیار زیاد در برابر خوردگی، انعطلاف بالا و… اشاره کرد.

این فلز در صنایعی مانند جواهرسازی، تجهیزات پزشکی و دندان پزشکی، ساخت و تولید ابزارهای مخصوص آزمایشگاهی، سوخت موتور جت، تولید مبدل های کتالیست و جواهرات و….. کاربرد بسیار زیادی دارد.

انواع پلاتین

این فلز به صورت آزاد در طبیعت یافت می شود و به همراه شش عنصر دیگر پالادیوم، رودیوم، روتنیم، ایریدیم و اسمیم خانواده فلزات پلاتینوم را تشکیل میدهند که ویژگی های مشابه به هم را دارا هستند. در ادامه به معرفی کوتاه هر یک از این فلزات می پردازیم:

فلز پالادیوم: پالادیوم دارای رنگی سفید و خاکستری است. جز گرانترین فلزات دنیاست و بیشتر در معادن مس، نیکل استخراج میشود. فلز پالادیوم برای تولید طلای سفید به صورت ورقه های نازک استفاده میشود.

فلز رودیوم: رودیوم به رنگ نقره ای و سفید است، قیمت و ارزش بسیار بالایی دارد. از این فلز برای ساخت انواع جواهرات، به عنوان روکش در تولید طلای سفید استفاده میشود.

فلز روتنیوم: این فلز بیشتر به عنوان سنگ قیمتی در معادن استخراج میشود و در صنایع الکتریکی کاربرد دارد و در صنعت طلا و جواهر مورد استفاده قرار نمی گیرد.

فلز ایریدیم: این فلز رنگی سفید مایل به زرد دارد و بسیار شبیه به پلاتین است. در برابر خوردگی و فرسایش بسیار مقاوم است اما در ساخت طلا و جواهر کاربرد ندارد.

فلز اسمیوم: فلزی سخت و شکننده است که به رنگ خاکستری وجود دارد و بیشترین کاربرد را در صنایع الکتریکی دارد.

کاربرد فلز پلاتین در صنعت طلا و جواهرات

برای اولین بار بومیان قاره آمریکا از شن های رودخانه این فلز را استخراج کردند و با آلیاژ آن با طلا به ساخت انواع زیورآلات پرداختند. از آنجا که این فلز رنگی سفید و درخشنده دارد همیشه در طول تاریخ در صنعت طلا و جواهر بسیار پر کاربرد بوده است.

در مقایسه با طلا، فلز پلاتین بسیار کمیاب تر، از شکل پذیری بالا و مقاوم بیشتر در برابر کدر شدن دارد و به همین دلیل در ساخت انواع طلا و جواهر گزینه ای پر کاربرد است.

جواهراتی که در ترکیب آنها از این فلز استفاده میشود به دلیل خلوص بسیار بالای آن نسبت به طلا حساسیت بسیار کمتری به وجود می آورند.

در ساخت جواهرات پلاتینی، تنها از 5% فلزات دیگر استفاده میشود و مابقی آن را فلز پلاتینوم تشکیل میدهد به این معنا که میزان آلیاژ یا ترکیب سایر فلزات بسیار اندک است.

قیمت این فلز در مقایسه با طلا در سطح جهانی از نوسان بسیار بالایی برخوردار است.

تفاوت های فلز پلاتین و طلای سفید

اگرچه این دو فلز از نظر رنگ و ظاهر به هم شبیه هستند اما در واقع هیچگونه شباهتی با هم ندارند و از نظر میزان مقاومت، قیمت، رنگ، میزان خلوص و سایر ویژگی ها کاملا متفاوت هستند.

برای درک بهتر تفاوت این دو فلز در ادامه آنها را از جهات مختلف مقایسه می کنیم:

از نظر قیمت : باتوجه به کمیاب بودن این فلز و تراکم بسیار بالای آن، جز فلزات گرانبها و قیمتی است که نسبت به طلای سفید بین دو تا پنج برابر قیمت بالاتری دارد.

از لحاظ مقاومت و استحکام: به دلیل تراکم بالای فلز پلاتین نسبت به طلای سفید، این فلز در برابر خوردگی بسیار مقاوم و جز بادوام ترین فلزات در جهان است که برای ساخت انواع زیورآلات قیمتی استفاده میشود. طلای سفید هم فلزی با دوام است اما دوام این طلا به میزان عیارش بستگی دارد، هرچقدر عیار طلای سفید پایین تر باشد، میزان دوام آن بالاتر است.

از نظر رنگ: فلز پلاتین به صورت طبیعی دارای رنگ سفید است و رنگ آن حاصل از ترکیب با فلزات دیگر نیست اما طلای سفید از آلیاژ و ترکیب فلزاتی دیگر مانند رودیوم، پالادیوم، نقره از نقره ای به سفید تغییر رنگ میدهد.

از لحاظ خلوص: طلای سفید از نظر خلوص شامل 75% طلا و 25% آلیاژ با فلزات دیگر است اما فلز پلاتینوم به طور خالص شامل 95% پلاتین و تنها 5% فلزات دیگر است.

از نظر وزن: به طور کلی مصنوعاتی که با فلز پلاتینیوم ساخته میشود نسبت به طلای سفید از وزن بیشتر برخوردار هستند.

حال که با تفاوت های کلی این دو فلز با هم آشنا شدید، در ادامه به این موضوع می پردازیم که آیا پلاتین گران است یا طلا؟

پلاتین گران است یا طلا؟

یکی از سوالات مهمی که مطرح است در مورد تفاوت قیمت این دو فلز است که کدامیک گرانتر است؟ به دلیل نوسانات جهانی قیمت طلا و پلاتین نمی توان گفت قیمت کدامیک از این فلزات بیشتر است. (طلای هندی چیست)

اگر تصمیم دارید برای سرمایه گذاری این فلزات را خریداری کنید حتما براساس نوسانات جهانی و یا قیمت روز اقدام نمایید تا سرمایه گذاری درست و بدون ضرری داشته باشید.

سخن پایانی

فلزات طلا و پلاتینوم جز ارزشمندترین و گرانبهاترین ها در جهان هستند که هر کدام از آنها در صنایع مختلف کاربرد دارند. این دو فلز به دلیل ارزش و زیبایی که دارند برای خرید و سرمایه گذاری مورد استقبال عموم قرار می گیرند. قبل از تصمیم به خرید هر یک از این فلزات، ویژگی ها، کاربردها، قیمت و… را بررسی کنید.