امروزه طرح های متنوعی از دستبندها و اکسسوری ها با برندهای مختلف ساخته شده، که در آن ها از سنگ های گوناگونی استفاده شده است. یکی از این سنگ ها، عقیق یا آگات (agate) بوده که به عنوان یک سنگ نیمه قیمتی و از جمله کانی های تشکیل شده از چند عنصر شیمیایی، در جواهرسازی مورد استفاده قرار می گیرد. در ادامه مطلب توضیحات بیشتری در مورد آن داده شده است.
عقیق چیست؟
عقیق اصلی دارای ترکیب شیمیایی شامل سیلیسیم دی اکسید یا SiO2 است. این سنگ نوعی کوارتز محسوب شده و دارای سختی 7 (طبق Mohs) است. در میان کانی ها، الماس با سختی 10 بالاترین درجه سختی را داشته و مقاوم ترین کانی به شمار می آید؛ به همین دلیل می توان گفت که عقیق اصل با 3 درجه اختلاف نسبت به الماس، سختی مناسبی دارد. این ویژگی، یکی از معیارهای قیمت گذاری عقیق و تشخیص نوع اصل از بدل آن است.
گاهی اوقات در فرآیند تشکیل این سنگ، عناصر شیمیایی دیگری مانند آلومینیوم، آهن، منیزیم، کلسیم، نیکل و کروم در کنار آن قرار می گیرند و به ساختار بلورین عقیق وارد می شوند. این پدیده می تواند منجر به ایجاد انواع مختلف و رنگ های گوناگون عقیق شود. این سنگ به طور کلی درخشان و دارای ساختار بلورین بوده و یکی از گونه های آن که حاوی مقدار زیادی میکا بوده که به نام دلربا شناخته می شود. شکل بلورین این سنگ نازک و شش گوش بوده و این کانی در پتاسیم هیدروکسید (KOH) حل می شود.
پیشینه سنگ عقیق
از سه هزار سال پیش، مصری ها از این سنگ برای ساخت مهره ها، انگشترها و تزئین ظروف استفاده می کردند. این سنگ به دلیل دانه های ریز و رنگ درخشانش معروف است. این سنگ از نظر معنوی، در ادیان مختلف دارای اهمیت ویژه ای بوده و به عنوان سنگی مقدس شناخته می شود. در برخی متون مذهبی و احادیث اسلامی نیز از عقیق به عنوان یک گزینه درمانی معنوی یاد شده و بر انرژی نهفته در این سنگ تاکید دارد.
عزت نفس، استجابت دعا، نجابت و خوش شانسی از جمله ویژگی های معنوی این سنگ بوده که بارها در احادیث و متون مذهبی به آن ها اشاره شده است. خواص عقیق قرمز نیز در مباحث معنوی مورد توجه قرار گرفته و به وضوح در مورد اثرات آن صحبت شده است.
نحوه تشکیل و استخراج
سنگ های عقیق معمولا به صورت دانه هایی در حفره ها و منافذ سنگ های آتشفشانی یافت می شوند. این حفره ها از خروج گازها به هنگام سرد شدن گدازه های آتش فشانی به وجود می آیند و در نهایت باعث ایجاد بافتی حفره ای و متخلخل در این سنگ ها می شوند.
با ورود مایعات غنی از سیلیس به این حفره ها، فرآیند شکل گیری عقیق آغاز می شود. در ابتدا، لایه نازکی از این سنگ به نام لایه پرایمر، سطوح حفره و دیواره های داخلی آن را می پوشاند و سپس ساختار بلورین این سنگ به آرامی شکل می گیرد. علاوه بر سنگ های آتشفشانی، عقیق ها می توانند در شرایط خاصی در میان سنگ های رسوبی مانند دولومیت و سنگ آهک نیز شکل بگیرند.
انواع سنگ عقیق
به طور کلی، انواع این سنگ شامل نیمه شفاف، مات و با جلای شیشه ای است. ویژگی های آن باعث شده که این سنگ یکی از سنگ های محبوب و رایج در ساخت جواهرات و زیورآلات باشد. طراحی های نماد ماه های تولد از جمله طرح های محبوبی هستند که در ساخت زیورآلاتی همچون دستبند و گردنبند به کار می روند. انواع مختلف سنگ عقیق از نظر شکل و ساختار لایه های آن به شرح زیر است:
خزه ای
این نوع عقیق شامل بلورهای سبز رنگ و زیبایی بوده که از نظر ظاهری شکل خزه بوده و از این رو، به آن عقیق خزه ای گفته می شود.
شجری
سنگ عقیق شجری دارای رنگ خاکستری یا بی رنگ و نیمه شفاف بوده که روی سطح آن اشکال شبیه به درختان نقش بسته است.
باباقوری
این نوع از لایه های دایره ای موازی هم تشکیل شده و معمولا یک نقطه تیره در مرکز خود دارند.
آبدار
در این نوع مقداری آب وجود دارد که به زمان شکل گیری آن مرتبط است و در تراش های نازک، آب داخل سنگ قابل مشاهده است.
مجوف
سنگ عقیق مجوف دارای حفره های توخالی متعدد است.
دژی
این نوع سنگ، نوعی از این سنگ بوده که بر روی آن و یا درون آن نقشه هایی شبیه به دژهای قدیمی دیده می شود.
منظره ای
در این نوع سنگ، اشکالی مشابه درختان و مناظر طبیعی قابل مشاهده است. از این رو به آن عقیق منظره ای گفته می شود.
لایه ای
در سنگ عقیق لایه ای، لایه های سنگ به صورت موازی با یکدیگر قرار دارند.
از نظر رنگ نیز تنوع زیادی در این سنگ وجود دارد و اغلب افراد با رنگ های قهوه ای مایل به قرمز و مشکی آن آشنا هستند. این در حالی است که این سنگ یکی از متنوع ترین سنگ های زینتی به شمار می رود. انواع مختلفی از عقیق شامل عقیق آبی، قهوه ای، توده ای، سلیمانی، سبز و قرمز وجود دارد. عقیق زرد نیز یکی از رایج ترین انواع آن در ایران بوده که به نام شرف الشمس شناخته می شود؛ البته این نام به دعای حک شده بر روی سنگ اشاره دارد.
عقیق سبز و آبی نیز از دیگر انواع این سنگ بوده که ممکن است برخی افراد آن ها را با زمرد و فیروزه اشتباه بگیرند. نوع سنگ آبی دارای بافت بلورین بوده، در حالی که فیروزه به صورت توده ای و مات به نظر می رسد. فیروزه پس از تراش و صیقل ممکن است کمی جلا بگیرد، اما همچنان بلورین و شفاف نیست. عقیق سبز نیز به اندازه زمرد درخشان نبوده و بافت مولکولی آن ساده تر از زمرد است.
خواص سنگ عقیق
عقیق به عنوان نمادی از شفا و بهبودی شناخته می شود. گفته می شود که این سنگ به پاکسازی قلب و عروق کمک کرده و جریان خون را بهبود می بخشد. همچنین، این سنگ باعث تقویت حافظه و افزایش تمرکز فرد می شود. این سنگ در درمان بی خوابی نیز موثر بوده و تاثیرات آرامش بخشی بر روی افراد دارد. در ادامه برخی از مهم ترین خواص سنگ عقیق بیان شده است:
- این سنگ در بهبود بیماری های چشمی و ناتوانی های بینایی موثر است.
- سنگ عقیق می تواند در کاهش خونریزی های شدید ماهانه بانوان موثر باشد.
- برای درمان سردرد، گرفتگی عضلات و دردهای کمر و ستون فقرات نیز می توان از عقیق استفاده کرد.
- این سنگ در معالجه بیماری های صرع، کلیه، روده، پروستات، و ورم های سطحی نیز مفید است.
- این سنگ به تقویت ریه ها، معده، کبد و مغز کمک کرده و به عنوان محرکی برای دستگاه گوارش عمل می کند.
- برای کاهش استرس، اضطراب، میگرن و انواع سردرد و بیماری های عصبی می توان از انواع این سنگ استفاده کرد.
- این سنگ می تواند برای درمان بیماری های پوستی از جمله آکنه نیز مورد استفاده قرار گیرد.
| ویژگی های این سنگ | |
| عنوان | توضیحات |
| رنگ سنگ عقیق | سفید تا خاکستری تیره و سیاه، زرد تا قرمز، سبز و آبی روشن |
| نحوه تشخیص اصالت | وزن بیشتر نسبت به نمونه تقلبی، سختی و مقاومت بالا در مقابل خراشیده شدن، مقاومت دربرابر حرارت، نامنظم بودن و رگه دار بودن |
| ماه تولد عقیق | مهر |
| سایر توضیحات | این سنگ با فصل ها تضاد دارد به این معنی که در تابستان و هوای گرم خنک بوده و در سرما حس گرما را منتقل می کند. |
ماه تولد سنگ عقیق
گفته می شود که انرژی سنگ ها از امواج کیهانی عبور کرده و به افراد منتقل می شود. به همین دلیل، هر سنگ ارتباط خاصی با متولدین هر ماه دارد. سنگ ها می توانند بر فعالیت های روزانه افراد تاثیر گذاشته و با ایجاد حس آرامش، تعادل را در زندگی روزمره برقرار کنند. این سنگ نیز تاثیر قابل توجهی بر متولدین ماه مهر دارد. این بدین معنا است که داشتن این سنگ توسط افرادی که در ماه مهر متولد شده اند، نه تنها احساس رضایت و دلخوشی را افزایش می دهد، بلکه اعتماد به نفس و آرامش فردی را نیز تقویت می کند.
قیمت
سنگ عقیق به عنوان نگینی زیبا و محبوب در ایران و سایر نقاط جهان به خوبی شناخته شده و به دلیل خواص و اهمیت آن، کاربرد زیادی در جواهرسازی دارد. قیمت این سنگ با توجه به رنگ های مختلف آن متفاوت است؛ علاوه بر آن، عواملی همچون کمیابی، وزن، محل استخراج، نوع برش، میزان شفافیت و وجود ناخالصی ها نیز می توانند بر قیمت تاثیر بگذارند. معمولا سنگ عقیق سرخ، به خصوص نوع یمنی آن، به دلیل کمیابی و ویژگی های خاصش، دارای قیمت بیشتری نسبت به هم نوعان خود است.
جمع بندی
سنگ عقیق از جمله سنگ های نسبتا قیمتی بوده که کاربرد فراوانی در جواهرسازی و ساخت انواع زیورآلات دارد. این نوع سنگ دارای انواع مختلف با رنگ های متنوعی است که رنگ های زرد و قرمز آن دارای کاربرد بیشتری بوده و اغلب از آن ها در انگشتر، گردنبند و… استفاده می شود. ماه تولد این سنگ مهر ماه بوده و متولدین این ماه با استفاده از آن می توانند آرامش بیشتر و حس بهتری داشته باشند.
